مطالعه پیمایشی عوامل فرهنگی- اجتماعی مرتبط با هویت ملی نوجوانان -- امید قادرزاده* هیرش قادرزاده**

چکیدهبه باور بسیاری از صاحبنظران، دوره نوجوانی مرحله حساس شکل‌گیری هویت است. نوجوانان در این دوره سنی پایه و اساس تعهد تعمیم‌یافته و احساس تعلق عاطفی به جامعه خود را کسب می‌کنند. تحقیق حاضر با بهره‌گیری از ادبیات نظری و تجربی مرتبط به بررسی تجربی نقش و تأثیر عوامل فرهنگی – اجتماعی در پیش‌بینی هویت ملی نوجوانان پرداخته است. این تحقیق از نوع پیمایشی است که در طی آن با 480 نفر از نوجوانان 15-18سالۀ شهر بانه مصاحبه بعمل آمده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که میانگین هویت ملی در میان نوجوانان  معادل 77 درصد بود که بر مبنای یک مقیاس از صفر تا 100 بالا ارزیابی می‌شود. در میان ابعاد سه‌گانه هویت ملی، بُعد جذب درون گروهی جایگاه محوری و اولیه‌ای داشته و ابعاد اشتراک درون گروهی و  تعهد به گروه در مراتب بعدی اهمیت جای دارند. تحلیل رگرسیونی چند متغیره نشان می‌دهد که هویت ملی نوجوانان به ترتیب شدت رابطه با متغیرهای هویت دینی، جهت‌گیری ملی همسالان، جهت‌گیری ملی والدین، مصرف رسانه‌های داخلی، مصرف رسانه‌های خارجی، پایگاه اقتصادی- اجتماعی و جنسیت مرتبط است. متغیرهای یاد شده در مجموع 60 درصد از تغییرات هویت ملی نوجوانان را تبیین می‌کنند. واژه‌های کلیدی: هویت ملی، رسانه‌های جمعی، پایگاه اقتصای- اجتماعی، جهت‌گیری ملی والدین و همسالان، هویت دینی، بانه